Kimlerin yasama dokunulmazlığı var ve yasama dokunulmazlığının amacı nedir? Yasama dokunulmazlığı, parlamento üyelerini kapsayan bir sistemdir. Bu sisteme göre parlamento üyesi olan kişiler, parlamentonun izni olmadan gözaltına alınma, tutuklanma vb. diğer işlemlere tabii tutulamazlar.
Yasama dokunulmazlığının en temel amacı ise, kapsam dâhilinde yer alan kişilerin özgür alanları içerisinde görevlerini devam ettirebilmeleridir. Çünkü parlamento üyesi olan kişiler, başka kişilerin her ithamları doğrultusunda gözaltına alınma vb. işlemlere tabii tutulurlarsa görev aksamaları gerçekleşir.
Yasama dokunulmazlığı nispi bir değerlendirmedir ve bu durum kalıcı değil geçici olmaktadır. Konu hakkında belirtmemiz gerekir ki; Yasama dokunulmazlığının oluşması ve kaldırılması için parlamentonun onayının olması gerekmektedir.
Yasama Dokunulmazlığından Kimler Yararlanır
Kimlerin yasama dokunulmazlığı var sorusunun yanıtını vermeye, yazımızın bu kısmında da devam edeceğiz. 1982 Anayasası kararına göre;
- Türkiye Büyük Millet Meclisi üyesi olmayan bakanlar
- Cumhurbaşkanlığı Konsey üyeleri
- Milletvekilleri
- Cumhurbaşkanı yasama dokunulmazlığı kapsamında yer alan kişilerdir.
Anayasanın 83. Maddesine göre yasama dokunulmazlığı; Nispi dokunulmazlık ve mutlak dokunulmazlık şeklinde iki kısma ayrılmıştır. Mutlak dokunulmazlık, kürsü dokunulmazlığı olarak da bilinmektedir. Yani milletvekilleri görev sırasında yaptıkları açıklamalar doğrultusunda, soruşturma kapsamına dâhil edilemez. Nispi dokunulmazlık, yasama üyelerinin cezai işlemlerinde önlem amaçlı olmaktadır.
Cumhurbaşkanının Yasama Dokunulmazlığı Var Mı?
Cumhurbaşkanı, ülkeyi yöneten kişidir yani bu kişi halkın belirli oy karşılığında seçmiş olduğu kişidir. Bu sebeple de, ülke kapsamında Cumhurbaşkanını destekleyici kişiler kadar olduğu gibi, kararlarını desteklemeyen kişilerde olur. Bu iki ayrı düşünce tarzına sahip olan kişilerin baskısı ve ithamlarına yönelik olarak, Cumhurbaşkanı dokunulmazlık kapsamında yer alır. Cumhurbaşkanı yasama dokunulmazlığı söz konusudur.
Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması
Kimlerin yasama dokunulmazlığı var sorusu kadar araştırılan bir konuda, dokunulmazlığın kaldırılmasıdır. Dokunulmazlığın kaldırılması için, yapılması gereken belli başlı uygulamalar olmaktadır.
- Dokunulmazlık kaldırılması talebi, Adalet Bakanlığına bildirilir
- Adalet Bakanlığı talebi gerekçeleri ile birlikte Bakanlığa iletir
- Başkanlık, Meclise bildirim yapar
- Meclis Başkanlığı, Anayasa ve Adalet komisyonlarına talebi iletir
- Hazırlık komisyonu belirlenir ve toplanır
- Hazırlık komisyonu gerekli incelemeleri yapar ve dosyayı karma komisyona yönlendirir
- Karma komisyon taleple ilgili değerlendirme yapar ve son kararı verir
Ayrıca belirtmek gerekir ki; Dokunulmazlığının kaldırılması istenen milletvekilinin hakkında verilen karara yönelik olarak savunma yapma hakkı olmaktadır. Milletvekilinin bu hakkını kullanması kesinlikle engellenemez.
Kimlerin yasama dokunulmazlığı var konusunda ve Cumhurbaşkanına yönelik işlenen suçlar hakkında detaylı görüşme yapmak için, Esenyurt Avukat ile iletişime geçerek danışmanlık randevusu talep edebilirsiniz.
Leave A Comment